کلینیک فوق تخصصی حضرت مریم(س) نخستین مرکز دولتی درمان ناباروری در استان اصفهان

طرح حمایت بیمه ای  از زوج های نابارور در مراکز دولتی در سال 95 به تصویب رسید، از آن پس تا سقف  85 درصد هزینه درمان های ناباروری توسط دولت پرداخت می شد که درسال 99 این رقم به پوشش دهی 90 درصد هزینه ها تبدیل شد و سپس از فروردین 1401 با تصویب قانون حمایت از جوانی جمعیت، هزینه ها تا 95 درصد تحت پوشش بیمه ها قرار گرفت.

به گزارش خبرنگار وبدا، آبان ماه 1379 نخستین عمل IVF در کلینیک حضرت مریم (س) انجام شد که منجر به بارداری موفق و تولد نوزاد زنده شد .

همچنین از سال 1394 به همت خیرین سلامت، بازسازی و توسعه کلینیک فوق تخصصی باروری و درمان ناباروی حضرت مریم (س) صورت گرفت، این مرکز تنها مرکز دولتی است که از زمان ورود مراجعین  تا فرزند آوری با مبالغ دولتی به ارائه خدمات پرداخته و بطور میانگین ماهانه  1000نفر ویزیت و مشاوره  و ماهیانه بین 400 تا 500عمل ناباروری( شامل IVF و میکرواینجکشن و انتقال جنین) انجام می‌گیرد.

در ارتباط با جزییات این کلینیک با "مهناز فدایی"، مسئول بخش فوق تخصصی باروری و درمان ناباروری کلینیک حضرت مریم(س) به گفتگو نشستیم که به شرح زیر آمده است:

• از زمان تشخیص ناباروری هر فرد در کلینیک حضرت مریم (س) چه اقداماتی جهت مراجعین انجام می شود ؟ 

در ابتدا لازم است که تعریف جامعی از ناباروری ارائه شود.

به فردی نابارور اطلاق می شود که یکسال برای باروری تلاش کرده اما به نتیجه نرسیده است و این زمان برای افراد بالای 35 سال به مدت شش ماه تقلیل پیدا می کند و در صورت به نتیجه نرسیدن، پس از این دوره باید برای دریافت خدمات ناباروری اقدام کنند.

با پذیرش سرپایی زوجین و تشخیص ناباروری در درمانگاه برای آنها تشکیل پرونده داده و آزمایشات لازم درخواست می شود.

این آزمایشات شامل (هورمونی، تیروئید، بررسی ویروسی، ذخیره تخمدان، کم‌خونی، پاپ اسمیر) و گرفتن عکس رنگی از رحم، لوله رحم، سونوگرافی رحم و تخمدان ها می باشد.

همچنین آزمایش اسپرم از مردان گرفته شده و ضمن بررسی کیفیت آن، میزان شکست DNA در اسپرم مشخص می شود.

در صورت طبیعی بودن تمام آزمایشات و عکس رنگی رحم، زوجه در روز دوم و سوم قاعدگی  مراجعه و با انجام سونوگرافی، ازعدم وجود هر گونه کیست و دیگر مشکلات اطمینان حاصل می گردد.

سپس سونوگرافی با فواصل چندروز یکبار انجام می گیرد و پس از آن وارد مرحله تخمک گیری و دریافت یکی از روش های درمان ناباروری می شود.

و در ادامه روش درمانی که بالاترین شانس موفقیت باروری را با توجه به شرایط موجود، به زوجین پیشنهاد داده می‌شود.

• مراجعه کنندگان به مرکز ناباروری کلینیک حضرت مریم(س) بیشتر در چه رده سنی قرار دارند و چه روش درمانی به آنها پیشنهاد می شود؟ 

بیشترین مراجعه کنندگان بین  سنین  32 تا35 سال به بالا هستند که برای باروری اقدام نموده اما به نتیجه نرسیده اند، زیرا با افزایش سن، شانس باروری کم می شود (البته نه اینکه به صفر برسد) و در سنین زیر 35 سال کمتر ناباروری مشاهد می‌شود.

دسته دیگر مراجعین افرادی هستند که به خاطر ادامه تحصیل قصد فرزندآوری ندارند و برای پیشگیری از ناباروری اقدام به فریز کردن تخمک و اسپرم و جنین می کنند.

باید دانست با افزایش سن تعداد تخمک آزاد شده به تدریج کمتر می شود و کیفیت تخمک نیز پایین می‌آید و به دلیل تغییرات فیزیولوژیک در زنان، احتمال نفوذ اسپرم به داخل تخمک کمتر می شود.

از آنجا که بارداری پس از 35 سال  شانس ابتلا به  دیابت بارداری و فشارخون در باروری را افزایش می‌دهد، لذا باید این افراد قبل از اقدام به باروری، از جهت سلامت قلب، ریه و دیابت مورد بررسی قرار بگیرند.

پس از انجام آزمایشات زوجین وارد فاز درمان ناباروری می شوند.

• چند روش درمان ناباروری در کلینیک حضرت مریم(س) وجود دارد و بیشتر کدامیک از روش‌ها منتهی به نتیجه شده است؟ 

"دارو درمانی" ،"IUI " ، "میکرواینجکشن" ," IVF "،"انتقال جنین فریز" از جمله روش های درمانی هستند .

در روش IUI اسپرم ها  پس از شستشو و آماده سازی به داخل رحم زن تزریق می‌شوند که این کار، احتمال لقاح اسپرم و تخمک را درون رحم افزایش می‌دهد.

در این روش لقاح تخمک و اسپرم از طریق تزریق مستقیم صورت می گیرد و همین مسئله شانس باروری را افزایش می دهد.

 معمولا این روش درمانی زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که مشکلی در اسپرم مرد وجود داشته باشد.

در روش IUI ، پس از شستشو، اسپرم بوسسیله سرنگ های مخصوص به داخل رحم تزریق می شود.

در صورت عدم نتیجه در این روش زوجین وارد فاز بعدی به نام (IVF) یا میکرواینجکشن می شوند که در این روش پزشک، تخمک بالغ را از تخمدان خارج  و با اسپرم مرد در محیط آزمایشگاه لقاح می‌دهد.

• زوج هایی که اسپرم و تخمک با کیفیتی ندارند چه روش درمانی به آنها توصیه می‌شود؟

در این حالت تخمک اهدایی به آنها توصیه و فرزند متولد شده سه والده محسوب می شود .

تخمک اهدایی با اسپرم مرد در محیط آزمایشگاهی  لقاح و به داخل رحم مادر انتقال داده می شود.

شانس باروری در اهدای تخمک، بالاتر است و برای خانمهای بالای 40 سال این روش باروری بیشتر توصیه می شود .

در روش تخمک اهدایی پس از عمل لقاح  و تشکیل جنین در زمان مشخص جنین به رحم مادر منتقل می شود .

در تخمک اهدایی عواملی همچون شرایط رحم مادر، سن و وضعیت و کیفیت جنین تشکیل شده مورد بررسی قرار می گیرد .

در این روش احتمال چند قلوزایی زیاد است که جنین های اضافه را فریز می کنند و شانس باروری در دفعات بعدی افزایش می یابد.

-عوامل پایین آمدن کیفیت تخمک و اسپرم در زنان و مردان چیست؟

در سنین باروری نوع تغذیه در کیفیت تخمک بسیار موثر است.همچنین عدم استفاده از مشروبات الکلی، دخانیات و سبک زندگی سالم در افزایش کیفیت تخمک نقش زیادی  دارد .

عفونت های زنان، هر نوع جراحی روی لگن و شکم از جمله جراحی های زیبایی، یائسگی زودهنگام، عوامل محیطی همچون آلودگی ها و بیماری های صعب العلاج احتمال ناباروری و پایین آوردن کیفیت تخمک را در زنان افزایش می دهد.

همچنین در مردان عواملی چون چاقی، مصرف دخانیات، استفاده از هورمون های بدنسازی و  مصرف مشروبات الکلی باعث کاهش کیفیت اسپرم می شود .

فریزتخمک، اسپرم و جنین فریز شده یک روش مناسب برای دختران و پسران مجرد و زنان مطلقه که امکان ازدواج برای آنها فراهم نشده و یا در موارد سرطان که نیاز به شیمی درمانی دارند و برای از دست ندادن شانس باروری و همچنین زوجینی که به خاطر ادامه تحصیل باروری را به تاخیر می اندازند، پیشنهاد می شود .

بهتر است فریز تخمک قبل از 40 سالگی انجام شود .

• لطفا از مراجعین به  کلینیک حضرت مریم(س) برای درمان روش های ناباروری آماری ارائه بفرمایید؟

در مقایسه شش ماه اول پارسال با امسال تعداد عمل جراحی و مراجعین دو برابر شده است .

از کل افرادی که آزمایش بارداری آنها مثبت می شود تنها یک سوم باروری ها منجر به تولد نوزاد زنده می شود که درجمعیت عادی نیز اینگونه است و در دو سوم موارد به سقط جنین، زایمان زودرس و تولد نوزاد مرده می انجامد.

با توجه به اینکه بارداری با روش های درمانی ناباروری، نوعی بارداری پر خطر محسوب می‌شود  و ریسک عمل جراحی در آنها بیشتر است لذا نوزاد متولد شده به این روش، نوزاد طلایی محسوب می شود که برای ما بسیار پر ارزش است و باید مورد توجه ویژه مسئولان قرار بگیرد.

• کلینیک حضرت مریم(س) از چه بخش هایی تشکیل شده است؟ 

 یک اتاق عمل، آزمایشگاه جنین شناسی، اتاق انتقال جنین، اتاق عمل جراحی مردان و آزمایشگاه اندرولوژی (آماده سازی نمونه های اسپرم) و آزمایشگاه ژنتیک که بزودی در این مرکز راه اندازی می شود از بخش های کلینک فوق تخصصی باروری و درمان ناباروری حضرت مریم(س) است.

در این کلینیک پنج ماما، دو کارشناس بیهوشی، سه کارشناس آزمایشگاه،  دو پرستار و یک تکنسین اتاق عمل مستقر مشغول به ارایه خدمت هستند.

همچنین در این کلینیک زوجین تحت مشاوره روانشناسی، ژنتیک، اورولوژی، روان پزشکی و زنان و نازایی قرار می گیرد.

• در حوزه توریسم سلامت چه اقداماتی صورت گرفته است؟ 

در حال حاضرمحدودیتی جهت پذیرش اتباع خارجی وجود ندارد و تا کنون مراجعینی از کشور عراق و سوریه داشته ایم  که بخاطر کم بودن هزینه های درمان ، ایران را برای باروری انتخاب کردند و همچنین زوج هایی از کشورهای اروپایی داشتیم که یکی از آنها ایرانی بودند بعلاوه اتباع افاغنه که ناباروری در آنها نیز رو به افزایش است، از دیگر مراجعین این مرکز هستند.