مصاحبه/ اهمیت تغذیه با شیرمادر

گفتگو با مریم کاظمی کارشناس ترویج تغذیه با شیر مادر معاونت بهداشتی دانشگاه به مناسبت هفته جهانی تغذیه با شیر مادر

هزار روز اول زندگی، از زمان اولین روز بارداری مادر تا پایان دو سالگی، زمان طلایی برای تضمین سلامت هر فرد در طول زندگی است و تغذیه با شیر مادر یکی از راه‌های اصلی تضمین سلامتی فرد به حساب می‌آید.

مریم کاظمی کارشناس ترویج تغذیه با شیر مادر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به مناسبت هفته جهانی تغذیه با شیر مادر (۱۰ تا ۱۶ مردادماه) اظهار کرد: شعار امسال هفته جهانی تغذیه با شیر مادر "حمایت از تغذیه با شیر مادر؛ مسئولیت مشترک" است، وقتی می گوییم مسئولیت مشترک منظور این است که تغذیه با شیر مادر یکی از ارکان اساسی حقوق بشر است که باید مورد احترام قرار گیرد و در راستای تحقق آن اقدامات بسیار زیادی انجام شود.

وی با بیان اینکه تمام شواهد و تحقیقات نشان می دهد سلامت عمومی، با تغذیه با شیر مادر افزایش پیدا می کند، گفت: البته حدود ۱۸ ماه است که درگیر همه گیری کرونا هستیم و تغذیه با شیر مادر نیز تحت تاثیر تبعات این همه گیری قرار گرفته است. به عنوان مثال به دلیل اعمال محدودیت های کرونایی والدین مجبور شده اند در خانه بمانند و به مراقبت و پرورش فرزندان خود بپردازند، از سوی دیگر خطر انتقال ویروس کرونا گاهی بین مادر و نوزاد جدایی انداخته است، اگرچه بعد از مدتی سازمان بهداشت جهانی به این نتیجه رسید که مادر و نوزاد حتی در این شرایط هم باید کنار هم باشند، چون تغذیه با شیر مادر نه تنها بی خطر است، بلکه در بسیاری از موارد از مرگ و میر نوزادان نیز جلوگیری می کند.

چالش های تغذیه با شیر مادر
کارشناس ترویج تغذیه با شیر مادر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان یکی از مهم ترین چالش ها در برنامه تغذیه با شیر مادر را صنایع تولیدکننده جانشین های شیر مادر دانست که تبلیغات گسترده و بازاریابی های غیراخلاقی دارند و افزود: یک کد یا آیین نامه ای به نام کد بین المللی جانشین شونده های شیر مادر داریم که در این کد یا آیین نامه تاکید شده باید با شرکت های تولید، توزیع و تبلیغ کننده شیر مصنوعی برخورد شود و اگر بخواهند مخالف سلامت عمومی جامعه اقدام کنند مشمول قوانین و جریمه های تعزیراتی می شوند.

وی خاطرنشان کرد: اگرچه اجرای کد بین المللی جانشین شونده های شیر مادر ضروری است، اما باز هم در برخی استان ها به راحتی اجازه می دهند این شرکت ها با تبلیغات و بازاریابی محصولات خود را عرضه کنند و این کار باعث می شود اعتماد به نفس مادران شیرده پایین آمده و به سمت استفاده از این محصولات بروند.

کاظمی به هزار روز طلایی از دوران بارداری مادر تا پایان دو سال شیرخوارگی اشاره و اظهار کرد: افراد زیادی می توانند در این دوران تاثیرگذار باشند، ازجمله بیمارستان های دوستدار کودک که می توانند از مادران برای شیردهی موفق حمایت کنند، همسر و خانواده مادر نیز می تواند با حمایت از مادر کمک کند نسل سالمی پرورش یابد.

وی با تاکید بر اهمیت اطلاع رسانی و آگاهی بخشی درباره حمایت از تغدیه با شیر مادر، گفت: باید این موضوع را به عنوان یک مسئولیت حیاتی و همگانی تثبیت کنیم. همچنین باید از افراد تاثیرگذار و سازمان های مردم نهاد برای تعامل و مشارکت در راستای تاثیرگذاری بیشتر در جامعه دعوت کنیم و اقدامات حمایتی زیادی برای تغذیه با شیر مادر در راستای حفظ سلامت عمومی جامعه داشته باشیم.

کارشناس ترویج تغذیه با شیر مادر معاونت بهداشتی دانشگاه یکی دیگر از چالش های تغذیه با شیر مادر را نبود هماهنگی بین بخشی دانست و گفت: بعضی از ادارات و ارگان ها از مادران شیرده برای استفاده از مرخصی زایمان حمایت نمی کنند و یا اقدامات ده گانه بیمارستان های دوستدار کودک در بعضی از بیمارستان ها خیلی ضعیف اجرا می شود.

وی با اشاره به گذشت ۱۸ ماه از همه گیری کرونا، گفت: بحران هایی مثل سیل و زلزله و بسیاری از رخدادهای دیگری که بحران به حساب می آیند باعث می شوند آیین نامه های بین المللی و برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر زیر سوال بروند و در راستای حمایت از ترویج تغذیه با شیر مادر دچار چالش هایی شویم.

کاظمی با بیان اینکه براساس آمارهای جهانی ۴۳ درصد نوزادان در ساعت اول تولد، تغذیه با شیر مادر را شروع می کنند، افزود: ۴۱ درصد شیر خواران زیر شش ماه تغذیه انحصاری با شیر مادر دارند، یعنی تا پایان شش ماهگی فقط از شیر مادر تغذیه شوند و هیچ چیز دیگری به آنها داده نمی شود حتی آب. تداوم تغذیه با شیر مادر تا یک سال ۷۰ درصد است اما این تا پایان دو سالگی به ۴۵ درصد کاهش می یابد.

اصفهان در رتبه نخست تغذیه انحصاری با شیر مادر

وی با بیان اینکه براساس هدف گذاری جهانی تا سال ۲۰۲۵ تغذیه انحصاری به شیر مادر باید به ۵۰ درصد برسد، افزود: در ایران تغذیه انحصاری با شیر مادر ۵۲ و نیم درصد است، اما این درصد در حوزه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان ۶۵ درصد است و اصفهان رتبه نخست را در تغذیه انحصاری با شیر مادر دارد.

کارشناس ترویج تغذیه با شیر مادر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تلاش کارکنان بهداشت را در آموزش تغذیه با شیر مادر مؤثر دانست و گفت: باید این میزان را ارتقا داده و به ۸۰ درصد برسانیم.

وی حق مرخصی زایمان و پرداخت حقوق والدین شاغل در بخش های دولتی و غیر دولتی را در راستای ترویج تغذیه با شیر مادر تاثیرگذار دانست و افزود: مادر باید تا ۹ ماه مرخصی زایمان داشته باشد، اما متاسفانه در برخی بخش های خصوصی مادران هنوز از این حق خود محرومند که امیدواریم سیاست گذاران بتوانند این قانون را در مجلس به تصویب برسانند تا تمام بانوان شاغل بتوانند از حقوق خود بهره مند شوند. همچنین در تمام ادارات و ارگان هایی که بانوان شاغل دارای فرزند شیر خوار هستند باید یک اتاق شیردهی فراهم کنند و امکانات استراحت، دوشیدن شیر و یا مهدکودک داشته باشند تا مادر بتواند در طول روز کاری با فراغ بال و اطمینان خاطر فرزند خود را تغذیه کند.

ضرورت حمایت از مادران شاغل

کاظمی بر اهمیت برخورداری مادران از مرخصی با حقوق در دوران شیردهی تاکید کرد و گفت: سیاست ما باید حمایت از والدین باشد و در این زمینه تسهیلات لازم و فضای کافی برای تغذیه با شیر مادر در اختیار مادران شاغل گذاشته شود، حقوق آنها در این دوران پایمال نشود، ساعت های کاری شان انعطاف پذیر باشد، چون متاسفانه بسیاری از زنان شاغل از حمایت کافی برخوردار نیستند و این موضوع باعث می شود نتوانند تغذیه موفقی برای فرزند خود داشته باشند.

وی بر آموزش خانواده ها برای حمایت از مادران باردار تاکید کرد و افزود: مادران شیرده علاوه بر اینکه باید از حمایت خانواده هایشان برخوردار باشند باید از حمایت اجتماعی نیز برخوردار باشند، در این زمینه نقش سازمان های مردم نهاد و رسانه ها بسیار مهم است و باید همه دست به دست هم دهیم و برای داشتن جامعه ای سالم تلاش کنیم. در برابر صنایع تولیدکننده جانشین شونده های شیر مادر، پیام های استراتژیک و نوآورانه برای تغییر رفتار اعضای خانواده و جامعه مورد نیاز است که باید آنها را تهیه و در رسانه ها و شبکه های اجتماعی به اشتراک بگذاریم.

کاظمی با بیان اینکه شعار امسال ترویج تغذیه با شیر مادر به عنوان یک مسئولیت مشترک و همگانی است، گفت: یکسری هنجارها و شیوه های سنتی در جامعه ما وجود دارند که مانع تغذیه با شیر مادر به شکل مطلوب می شوند، به عنوان مثال در روزهای اول تولد قاعدتا میزان شیر مادر کم است اما حجم معده شیرخوار هم کم و کوچک است و همان قطره هایی که از شیر مادر وجود دارد برای پر کردن معده شیرخوار کافی است اما اطرافیان فکر می کنند شیر مادر کم است و به تغذیه با بطری یا تغذیه مختلط روی می آورند که این کار باعث می شود نوزاد نتواند از فواید بی نظیر شیر مادر بهره مند شود.

تصمیم گیری درباره تغذیه نوزاد با شیر مادر

کارشناس ترویج تغذیه با شیر مادر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه تصمیم گیری درباره این که شیرخوار با شیر مادر تغذیه شود یا خیر با مادر نیست، گفت: متاسفانه این موضوع تحت تاثیر همسر، خانواده و جامعه است، به این دلیل که ما سیستم های حمایتی تغذیه با شیر مادر در جامعه نداریم، درحالی که باید یک سیستم کارآمد داشته باشیم که بتوایم در کنار حمایت از مادران شیرده، آموزش حضوری و غیرحضوری برای خانواده مادران نیز داشته باشیم.

وی با تاکید براینکه متخصصان اطفال باید دقت کنند در دام این شرکت های تبلیغاتی و بازاریابی نیفتند و مادران شیرده را به سمت استفاده از شیر مصنوعی سوق ندهند، گفت: این موارد مطابق با شعار امسال است که می گوید تغذیه با شیر مادر یک مسئولیت مشترک و همگانی است.

کاظمی در خاتمه خاطرنشان کرد: تحقیقات و پژوهش ها نشان می دهد مادر حتی در زمانی که به کرونا مبتلا است باید فرزند خود را با شیر مادر تغذیه کند و شیر مادر در هر شرایطی ضامن سلامتی شیر خوار می باشد.