رییس دانشکده داروسازی: بخش مراقبت های دارویی ضامن ارائه نتایج مطلوب درمانی و ارتقاء سلامت جامعه

رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان طی مصاحبه ای که به مناسبت روز گرامیداشت داروسازی انجام گرفت، اظهار نمود: دانشکده داروسازی با 55 عضو هیات علمی، هفت گروه  آموزشی و 9رشته مشغول به آموزش و پژوهش به دانشجویان می باشد، بطوریکه رشته داروسازی بالینی بالاترین متقاضی ورود را دارد، همچنین به دنبال راه اندازی رشته اقتصاد دارویی نیز هستیم.

دکتر سید ابوالفضل مصطفوی، با اشاره به اینکه داروسازان در حد 100 آموزش می بینند اما از 20 درصد ظرفیت آنها استفاده می شود، اظهار کرد: سالانه بالغ بر یکصد دانشجو در مقطع دکتری عمومی از دانشکده داروسازی فارغ التحصیل می شوند که بین 5 تا 10 درصد آنها متقاضی ادامه تحصیل در مقطع Ph.D هستند و تنها زیر 5 درصد آنها جذب صنایع و یا مراکز پژوهشی خواهند شد و به طور میانگین  بین یک تا دو درصد دیگر نیز ادامه تحصیل را رها می کنند.

وی با اشاره به اینکه سه رشته داروسازی، دندانپزشکی و پزشکی سه رشته ای می باشند که دانشجویان برتر مستقیما از کنکور امکان ورود به آن را دارند ، ادامه داد: رشته داروسازی به نسبت دندانپزشکی و پزشکی به علت بالاترین دروس تئوری، سخت تر است، اما دانشجویان رشته دندانپزشکی و پزشکی به خاطر دروس عملی بالاتر زودتر وارد عرصه بالینی می شوند.

رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه با اعلام اینکه تعداد داروخانه ها در سطح شهر کافی است، گفت: با توجه به سیاستگذاری مبنی بر رفع موانع اشتغالزایی و تسهیل در این حوزه، به تمام متقاضیان که امتیازات لازم را داشته باشند، مجوز اعطا می شود .

وی با اشاره به اینکه بالغ بر 95 درصد داروسازان در داروخانه ها مشغول به کار و 5 درصد آنها نیز به عنوان مسئول فنی در کارخانه های داروسازی و پژوهشکده ها فعالیت می نمایند، گفت: بر اساس قانون از زمان باز شدن داروخانه تا زمان بسته شدن آن باید داروساز به عنوان مسئول فنی حضور داشته باشد که  بر این اساس در هر داروخانه شبانه روزی نیاز به کارگیری 3 داروساز است که بعضا این امر را در داروخانه ها شاهد نیستیم.

رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه تصریح کرد: اگر داروخانه ها مجهز به اتاق مراقبت های دارویی شوند، می توانند اقداماتی از جمله پیگیری اثربخشی دارو روی بیماران، مشاوره دارویی، تداخلات دارو و غذا، تداخلات دارو و آزمایشات کلینیکی را بررسی کرده و به ارائه  نیازهای دارو درمانی" خاص بیمار"، بپردازند.

دکتر مصطفوی در ادامه افزود: ایران به تکنولوژی ساخت دارو رسیده است، با وجودی که 70 درصد مواد اولیه دارو وارداتی است اما بیش از 95 درصد ساخت داروها در داخل کشور انجام می شود، همچنین با توجه به اینکه مواد اولیه دارو از سه کشور آلمان، هند و ترکیه با قیمت ارزان به دست تمام کشورها می رسد ، برای ساخت آن صرفه اقتصادی ندارد و مهمتر از ساخت مواد اولیه ، ساخت فراورده دارویی است.

رئیس دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پاسخ به این سوال که اثرگذاری داروهای خارجی بیش از داروهای ایرانی است، گفت: اول انقلاب در حالی اقدام به ساخت  دارو کردیم که به علت کمبود تجربه در مراحل مختلف داروسازی از جمله:  نحوه آزادسازی دارو، باز شدن قرص و کپسول و حل شدن آن  در بدن تجربه لازم را نداشتیم و از همان سال این ذهنیت در پزشکان و مردم شکل گرفت که داروهای ساخت داخل اثر بخشی لازم را ندارد اما این در حالی است که امروزه کارخانه های مختلفی اقدام به ساخت دارو کرده و می توان ادعا داشت که اثر بخشی داروهای ساخت داخل با داروهای وارداتی تفاوت چندانی ندارند.

وی اظهار داشت:  اثر بخشی دارو می تواند به صورت روانی نیز باشد، تحقیقات علمی نشان می دهد که  دارو نما نیز می تواند اثر بخشی از خود نشان داده و حتی می تواند عوارض داروی مورد آزمایش را نیز از خود نشان دهد.

دکتر مصطفوی عوارض مصرف دارو را در بیماران کمتر از عوارض عدم مصرف آن خواند و تصریح کرد: بعضا شاهد اعتیاد برخی افراد به مصرف دارو هستیم به طوری که  با کوچکترین علائم و نشانه های درد که شاید دلیلی غیر از بیماری باشد، اقدام به مصرف دارو می‌کنند.

وی  با اشاره به آرشیو شدن اکثر طرح های پژوهشی در این دانشکده، گفت: تخصیص بودجه محدود به طرح های پژوهشی باعث شده که اساتید مجبور به سرمایه گذاری روی طرح های خرد شوند به طوری که اکنون به هر پایان نامه بالغ بر 8 میلیون تومان اختصاص می یابد و بین 20 تا 100 میلیون تومان اعتبار بر اساس سوابق برای انجام کار پژوهشی به هر استادی تخصیص می یابد و این در حالی است که برای یک طرح تحقیقاتی ممکن است بالغ بر 500 میلیون تومان ویا بیشتر مورد نیاز باشد.

رئیس دانشکده داروسازی ادامه داد: در تمام دنیا کارخانجات داروسازی هزینه آزمایش انسانی دارو را متقبل می‌شوند و حداقل هزینه لازم برای ورود  یک داروی جدید به بازار به طور متوسط  3/1 بیلیون  دلار است که طی 9 تا 15 سال مدت آزمایشآت آن طول می کشد ودر ایران بخاطر کمبود بودجه و نبود زیرساخت کافی  در صوتی که قرار باشد داروی جدیدی وارد بازار شود شاید  20 تا 30 سال طول بکشد.

دکتر مصطفوی اضافه کرد: برای انجام فازهای مختلف مطالعات  بالینی هر دارو باید حداقل این مطالعات در سه بیمارستان در سه شهر مختلف تحت آزمایش قرار بگیرد، همچنین از نظر علمی فاز یک مطالعاتی  باید در ابتدا روی 80 نفر، سپس 300 و در مرحله آخر روی 3 هزار نفر انجام  شده  و در صورتی که اثر بخشی دارو مورد تایید سازمانهای ناظر قرار گرفته و این دارو عوارض حادی نیز نشان نداد مجوز محدود ورود به بازار می گیرد.

شایان ذکر است دانشکده داروسازی 55 عضو هیئت علمی دارد که بطور متوسط هر عضو باید بین 2 تا 4 مقاله  تحقیقاتی در سال  ارائه کند.