اضطراب امتحان و راه های کنترل آن

(درجاتی از اضطراب امتحان در 30-20% کودکان و نوجوانان دانش آموز دیده می شود. این موضوع در دختران شایع تر از پسران است . ابتدا باید اضطراب طبیعی را از اضطراب بیمارگونه جدا کرد.)

دکتر منصور شیری مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشتی دانشگاه در خصوص اضطراب و کنترل این اختلال اظهار نمود: آن چه مسلم است درجاتی از اضطراب و استرس می تواند مثبت باشد و احساس بدست آوردن یک فرصت به فرد بدهد در حدی که تمرکز روی مطالعه بهتر شود و برنامه ریزی منظم تر و مدیریت زمان داشته باشد این اضطراب باعث افزایش عملکرد شخصی می شود.

وی افزود: زمانی اضطراب منفی است که احساس کنیم اوضاع از کنترل خارج است، تمرکز خود را از دست داده ایم و افت عملکرد پیدا کنیم.

دکتر شیری علائم جسمی اضطراب را تپش قلب، سردرد، عرق کردن، لرزش دست و اندامها، رنگ پریدگی ، حالت تهوع و استفراغ عنوان کرد و همچنین

علائم فکری وشناختی را شامل: نگران شکست و ناکامی بودن، تحقیر و سرزنش خود، مقایسه ی خود با دیگران ، فراموش کردن مطالب خوانده شده بیان نمود.

مدیر گروه سلامت روان معاونت بهداشتی دانشگاه عوامل متعددی را برای دچار شدن به اضطراب امتحان نامبرد که علل شخصیتی : افرادی که عز ت نفس پایینی دارند، شکست های متعددی را تجربه کرده اند یا بیماری اضطراب منتشر دارند بیشتر مستعد اضطراب امتحان هستند.

2- علل خانوادگی : الگوی خشک و غیر قابل انعطاف تربیت کودک، انتظارات بیش از حد والدین، کمال گرایی، تنبیه و سرزنش، تشویق نامناسب، وضعیت اقتصادی – اجتماعی پایین جزء عوامل خانوادگی حساب می شوند.

3- علل آموزشگاهی : انتظارات بیش از حد و نابجای معلم، درس و امتحان های دشوار، بعد ر قابتی بالا، محدودیت های زمانی، محیط نامناسب امتحان، اهمیت خود امتحان مانند کنکور و .....

از جمله این عوامل هستند.

شایان ذکر است راه های مقابله با اضطراب امتحان شانل موارد زیر می باشد:

کاهش علایم جسمی اضطراب : همانطور که اشاره شد در زمان استرس و اضطراب تغییراتی مانند رنگ پریدگی، سفت شدن عضلات، لرزش، تنگی نفس، رخ می دهد اگر شخص بیاموزد به طریقی بدن خود را آرام کند، نشانه های اضطراب هم کاهش می یابد. برخی از این روش ها عبارتند از:

استفاده از تکنیک های آرام سازی (Relaxation)
نفس عمیق
دوش گرفتن، حرف زدن با یک دوست، قدم زدن، تماشای یک فیلم، گوش دادن به یک موسیقی آرا م
دعا خواندن و استفاده از راهکارهای معنوی

2- کاهش علایم فکری و شناختی اضطراب :

گفت و گوی منفی با خود را کنار گذارده مثلاً مرتب به خود نگوید «من قبول نمی شوم، چرا هیچی یادم نیست اگر رد شوم بقیه چه می گویند»
انتظارات غیر منطقی و ایده آل را کنار گذارد : مثلاً باید در این امتحان بهترین نمره بگیرم، من باید پزشکی قبول شوم
والدین و معلمان باید انتظارات غیر واقعی و کمال طلبانه خود را تعدیل کنند.
باید فرد تشویق شود راجع به احساسات و نگرانی هایش با والدین و معلم صحبت کند.
تعجیل و شتاب کودک را باید کاهش داد: مثلاً در برنامه ریزی درسی و منظم خواندن به او کمک باید کرد.

3- تغییر روش زندگی در برنامه ریزی و مدیریت ز مان: