طراحی ایمونوانفورماتیکی واکسن چند اپی‌توپی و سنتز نانوذرات لیپیدی حاوی پپتیدهای آنتی‌ژنیک علیه هیلکوباکتر پیلوری

 پژوهش "طراحی ایمونوانفورماتیکی واکسن چند اپی‌توپی و سنتز نانوذرات لیپیدی حاوی پپتیدهای آنتی‌ژنیک علیه هیلکوباکتر پیلوری" توسط اعظم اسماعیل‌زاده و همکاران در موسسه دانشگاهی واحد علوم دارویی تهران و با همکاری دکتر محمدکاظم اسماعیل‌زاده از مجموعه داروخانه‌های آموزشی دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد که در مجله معتبر بین‌المللی Nature  به چاپ رسیده است.

هلیکوباکتر پیلوری یک باکتری گرم منفی و میکروآئروفیل است که در مخاط معده به رغم محیط اسیدی قادر به سکونت و رشد و ایجاد جامعه باکتریایی گردید است.

از آنجا که وجود این میکروارگانیسم باعث وجود طیف وسیعی از بیماری های گوارشی و غیرگوارشی  گردیده و در حال حاضر تنها راه مقابله با این باکتری مصرف قرص های از جمله بیسموت و امپرازول و مصرف آنتی بیوتیک ها است که این باکتری قادر به مقاومت به این دسته دارویی یافته و از آنجا که آدنوکارسینوم  معده در سطح جهان سومین علت مرگ و میر ناشی از بدخیمی است که عمده بار این بیماری را کشورهای با درآمد کم و متوسط به ویژه در آسیا متحمل می شوند.

 اکثر این سرطان ها در نتیجه گاستریت مزمن ایجاد می شوند که در پاسخ به عفونت با باکتری ساکن معده هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می شود. با این توصیف، واکسن علیه این عامل بیماری زا ابزار قدرتمندی برای پیشگیری از آدنوکارسینوم معده خواهد بود. طراحی واکسن نسل جدید با کمک روش های نوینی چون طراحی کامپیوتری، نانو بیوانفورماتیک و شبیه سازی مولکولی ما را قادر ساخته که واکسن های هدفمندتر با پاسخ های اختصاصی تر همراه با ایمنی بالا در مرحله اول طراحی و با دقت بالاتری برای تست های مناسب invitro , invivo و کارآزمایی بالینی ارائه گردد.

 در این مطالعه بعد از انتخاب پنج تارگت پروتئینی مناسب (اوره‌آز، ژن A مرتبط با سیتوتوکسین، HopE، BabA، SabA) تعیین قدرت آنتی‌ژنیک، تعیین MHC، تعیین قدرت آلرژنسیتی، و تعیین سمیت برای اپی توپ های انتخابی صورت پذیرفت. همچنین توسط شبیه سازی داینامیک مولکولی سازه سه بعدی اپی‌توپ‌های انتخابی بصورت تکی و ادغامی به صورت پپتید پلی توپی ساخته شد و نحوه اتصال مناسب اپی توپ ها با مولکول TLR4 نیز با روش داکینگ ارزیابی شد. نهایتا در بخش تجربی کار پپتید چند اپی توپی سنتز و داخل نانولیپوزوم لود گردید.

از آنجا که این واکسن قابلیت درمانی و همچنین قابلیت پیشگیرانه دارد و از طرفی هزینه پیشگیری در یک جامعه از هزینه تشخیص و درمان آن می‌تواند به مراتب کمتر باشد این امر موجب خواهد شد باری را از دوش جامعه بردارد یا کمتر نماید. شرح کامل‌تر این تحقیق در لینک https://www.nature.com/articles/s41598-024-68947-x  قابل مشاهده است.

محققان این مقاله در ادامه تکمیل فرآیند طراحی و ساخت واکسن آمادگی همکاری با شرکت‌ها و سرمایه‌گزاران عرصه‌های نوبنیان و دانش‌ستا می‌باشند.