هشدارهای ایمنی و بهداشتی مقابله با طوفان های گرد و غبار

طوفانهای گردوغبار می توانند در هر نقطه ای از کشور رخ دهند، اما در نوار ساحلی دریای خزر بندرت اتفاق می افتند. دسته ای از طوفان های گرد و خاک را حبوب(Haboob) می گویند که بیشتر در مناطق خشک و نیمه خشک و در پی بادهای خروجی از طوفانهای تندری شکل می گیرند.

بادهای تندری شدید می توانند در مدت زمان کوتاهی گردوغباری بسیار بزرگ به هوا بلند کنند که دید را به شدت کاهش داده و آسمان را تیره و تار کند.

این دسته از طوفانها را نمی توان از چند روز قبل پیش بینی و اطلاع رسانی کرد و بیشتر به صورت حال بینی گزارش می شوند. به همین علت کاربران نهایی بویژه رانندگان باید مراقب باشند .

حبوب معمولا به صورت ناگهانی و به شکل دیواری از گردوغبار که ممکن است کیلومترها طول و چند صد متر ارتفاع داشته باشد، ظاهر می گردد و شرایط رانندگی را خطرناک می کند. گردوغباری خفه کننده که می تواند به سرعت دید را کاهش داده و باعث بروز حوادثی وحشتناک شود. برخوردهای زنجیرهای خودروها و به جای گذاشتن خسارات جانی و مالی فراوان در هنگامه ی آشوب طوفان که امکان امدادرسانی هم نیست، یکی از آثار زیانبار این پدیده است . عمر حبوبها بسیار کوتاه و معمولا در حد چند دقیقه و کمتر از یک ساعت است. اما بی توجهی یک کاربر نهایی، مانند یک راننده، به کنشهایی که باید در هنگام رویارویی با طوفان انجام دهد، ممکن است به اندازه کل عمر او برایش هزینه داشته باشد.

مهمتر از کنش کاربران ساختارمند، کنش بهنگام و درست کاربران نهایی است .مردم در معرض خطر بهترین و موثرترین ناجی جان و مال خود هستند. بویژه در رویارویی با پدیده های خطرناکی که در مقیاس خرد شکل می گیرند و طول عمر کمی دارند. چنانچه کاربران نهایی بدانند که در هنگام رویارویی با پدیده های مخرب باید چه تصمیمی بگیرند و چه کنشی داشته باشند، آنگاه هم جان خود و همراهان را از خطر دور نگاه می دارند و هم مانع از بروز خسارات مالی می شوند.

هدف نهایی برخی از کاربران ساختارمند هم کمک به کاربران نهایی برای پیشگیری از بروز خسارت و یا دست کم کاهش خسارت وارده به آنها است. در این نگرش، آموزش همگانی برای ظرفیت سازی در مردم برای رویارویی با پدیده گردوغبار و کاهش آثار مخرب آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می شود. اعتماد کاربرنهایی به هشدارها و نهادهای هشدار دهنده و کنشگر، پشتوانه ای قوی برای اقدام به هنگام و مفید او خواهد بود.

کاربران نهایی(مردم) را در هنگام بروز گردوغبار به سه دسته می توان تقسیم کرد و برای کاستن از اثرات آلودگی ناشی از گردوغبار برای هر یک از آنها کنشهای متفاوتی به شرح زیر تعریف کرد:

الف( کاربران نهایی حاضر در محیط های سربسته مانند خانه

تا حد امکان در خانه بمانید.
درها و پنجره ها را ببندید. در صورت نیاز از درزگیر استفاده کنید.
روی کولرهای آبی را بپوشانید .
دریچه های تهویه مطبوع را تمیز کنید.
از دستگاه تصفیه هوا استفاده کنید.
آب بنوشید.
گزارش های هواشناسی را دنبال کنید.
برای عکاسی و فیلمبرداری به پشت بام یا نقاط مرتفع نروید.
وسایلی که احتمال می رود به سبب وزش باد شدید به خیابان پرت شوند را مهار کرده و یا در جای امن نگاه دارید.

ب( کاربران نهایی حاضر در محیط های باز مانند خیابانها

در صورت امکان از طوفان دوری کنید.
برای در امان ماندن از وسایلی که به هوا پرت شده اند، به مکان سربسته بروید.
بینی و دهان خود را با ماسک N95 یا پارچه نمناک بپوشانید.
از فعالیت در فضای باز خودداری کنید. به خصوص اگر مبتلا به آسم، دیابت یا بیماری های مرتبط با تنفس هستید.
از ورزش خودداری کنید.
آب بنوشید.
از تابلوهای شهری فاصله بگیرید.
از درختان بزرگ و کهنسال فاصله بگیرید.
خودروی خود را زیر تابلوهای بزرگ شهری و درختان کهنسال پارک نکنید.
کارهای ساختمانی را موقتا تعطیل کنید. روی تپه های خاک آب بپاشید.
از نقاط بلند که احتمال پرتاب شدن وجود دارد، مانند اسکلت ساختمان و داربست سریع پایین بیایید.

پ( کاربران نهایی حاضر در جاده ها مانند رانندگان

رانندگان گرامی،اگر گردوغبار متراکمی در حال حرکت در مسیر یا نزدیک شدن به جاده مشاهده کردید:

اگر می توانید از آن دوری کنید و وارد منطقه طوفان گرد و غبار نشوید.
در صورت دیدن طوفان گرد و غبار از راندن در آن خودداری کنید.
وسیله نقلیه خود را تا حد امکان از جاده بیرون کشیده و تا گذر توفان بایستید.
چراغ ها را خاموش کرده و ترمز دستی را بکشید. پای خود را از روی پدال ترمز بردارید و مطمئن شوید که چراغ های عقب خاموش هستند.

توجه: اگر چراغها را خاموش نکنید این امکان وجود دارد که خودروهای پشتی در حال حرکت چراغ های روشن خودروی شما را به عنوان خودروی پیشرو و راهنما در نظر گرفته و به دنبال آن ناخواسته از جاده خارج شده و در برخی موارد حتی با خودروی پارک شده برخورد کنند. وقتی خارج از جاده پارک می کنید، مطمئن شوید که همه چراغها خاموش هستند.

اگر نمیتوانید از جاده خارج شوید:

با سرعت متناسب با دیدی که دارید حرکت کنید.
تمام چراغها را روشن کنید و گاهی بوق بزنید.
از خط مرکزی رنگ شده در وسط جاده به عنوان راهنما بهره ببرید.
در اولین فرصت با یافتن مکانی امن، از جاده خارج شده و تا فروکش کردن طوفان در آنجا بایستید.
شرایط را از طریق تلفن به پلیس راهور(120)، امدادونجات(112) و راهداری(141) اطلاع دهید .
هرگز در درون جاده توقف نکنید.

اصول خود مراقبتی