معاون بهداشتی دانشگاه: غلظت بالای آلاینده ها در بدن اصفهانی ها

معاون بهداشتی دانشگاه طی گفتگویی، با اشاره به اینکه قانون هوای پاک، وظایفی را برای سازمان های مختلف در مقابله با آلودگی هوا مشخص کرده، اظهار کرد: دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز چند وظیفه دارد که اولین وظیفه آن، برآورد آمار مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا است؛ در این راستا مرکز بهداشت استان داده های آلودگی هوا را از اداره کل حفاظت محیط زیست و آمار مرگ ومیر را از بیمارستان ها دریافت می کند و با نرم افزاری به نام RQ پلاس که توسط سازمان بهداشت جهانی طراحی شده و بر اساس معادلاتی، آمار مرگ ومیر سالیانه که با آلودگی هوا ارتباط دارد را محاسبه و گزارش می کند.

دکتر محمدمهدی امین با اشاره به برنامه های ارتقای کیفیت هوا در کشورهای مختلف دنیا، گفت: معمولاً هرسال هر کشوری بر اساس توان اقتصادی که دارد برای کاهش 10 تا 15 درصدی و یا بیشتر برخی از پارامترهای آلاینده، برنامه ریزی می کند. در ایران نیز چنین برنامه ای هم در قانون هوای پاک و هم در برنامه های بالادستی دیگر، مثل برنامه پیشگیری از بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت وجود دارد.

معاون بهداشتی دانشگاه با بیان اینکه 10 دستگاه در سال 94 توافق کردند که طی 10 سال یعنی تا سال 1404 اقداماتی برای کاهش آلودگی هوا انجام دهند، افزود: یکی از اهداف این برنامه برای پیشگیری از بیماری های غیر واگیر مثل بیماری های قلبی عروقی و تنفسی این است که ذرات با قطر کمتر از دو و نیم میکرون هرسال 10 درصد کاهش پیدا کند و یا تعداد روزهایی که شاخص کیفیت هوا کمتر از 100 است، 15 درصد ارتقا پیدا کند، اما متأسفانه آمارها حاکی از رسیدن به این اهداف نیست.

افزایش 30 تا 35 درصدی غلظت 2.5PM

وی با اعلام اینکه در سال های 96 تا 99 به جای اینکه غلظت شاخص 2.5PM کاهش پیدا کند در حدود 30 تا 35 درصد نیز افزایش پیدا کرد، گفت: آمار مرگ و میر منتسب به آلودگی هوا در استان اصفهان طی این سه سال تقریباً دو برابر شده است.

رئیس مرکز بهداشت استان دومین وظیفه دانشگاه علوم پزشکی را اعلام شرایط اضطرار آلودگی هوا عنوان کرد و افزود: وقتی هواشناسی تداوم پایداری هوا را پیش بینی می کند، اداره کل حفاظت محیط زیست، شاخص ها را استخراج می کند و مرکز بهداشت استان وظیفه دارد شرایط اضطرار را اعلام کند تا استانداری و اداره کل حفاظت محیط زیست، کارگروه اضطراری آلودگی هوا را تشکیل داده و تصمیم گیری کنند؛ تصمیمات در این زمینه متفاوت است و می تواند شامل محدود کردن فعالیت های صنعتی، تعطیلی ادارات و مدارس و یا محدود کردن برخی ترددها و فعالیت های صنعتی باشد، اما اگر کیفیت هوا زیاد نامناسب نباشد آموزش خود مراقبتی و توصیه های بهداشتی به مردم داده می شود.

وی وظیفه سوم دانشگاه علوم پزشکی را مشاوره به اداره کل حفاظت محیط زیست در خصوص انتقال صنایع آلاینده از مناطق مسکونی، (درصورتی که مشخص شود این واحدها می توانند آلاینده باشند) دانست و گفت: همچنین تشخیص اینکه چه صنایعی تهدیدکننده سلامت عمومی هستند از وظایف دانشگاه علوم پزشکی است، هرچند پیگیری این موضوع با محیط زیست است، اما دانشگاه علوم پزشکی و مرکز بهداشت استان نیز در این زمینه کمک می کنند.

دکتر امین همچنین به استقرار پایگاه های سیار فوریت های پزشکی در مناطقی با آلودگی بالا و اعلام آمادگی به بیمارستان ها برای پذیرش بیمارانی اشاره کرد که ممکن است به خاطر آلودگی هوا دچار مشکل شوند.

شاخص آلودگی هوا؛ محور اصلی تصمیم گیری ها

وی شاخص آلودگی هوا را محور اصلی تصمیم گیری ها در کمیته اضطرار آلودگی هوا عنوان و تصریح کرد: اگر شاخص آلودگی هوا زیر 150 باشد توصیه های بهداشتی به مردم برای کاهش خروج از منزل و تردد در سطح شهر داده می شود، اگر شاخص بین 150 تا 200 باشد تصمیم به تعطیلی مدارس و برخی فعالیت ها گرفته می شود و اگر شاخص بالای 200 باشد تعطیلی کارخانه ها و محدودیت های شدید اعمال می شود.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در مورد تأثیر تعطیلی مدارس در کاهش آلودگی هوا، اظهار کرد: در کمیته اضطرار آلودگی هوا، آموزش و پرورش نیز حضور دارد، ضمن اینکه به دلیل شرایط کرونا خود به خود حضور دانش آموزان در مدارس محدود است، بنابراین تردد دانش آموزان آن قدر زیاد نیست که تأثیر زیادی در افزایش آلودگی هوا داشته باشد.

مطالبه از صنایع برای نصب سیستم های تصفیه هوا

رییس مرکز بهداشت استان در ادامه درباره مطالبه گری دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به عنوان مسئول سلامت مردم برای کاهش آلودگی هوا، توضیح داد: برخی از واحدهای دانشگاه مثل مرکز بهداشت در زمینهٔ کنترل آلودگی هوا فعالیت می کند و در جلسات اضطرار و کارگروه های آلودگی هوا نیز توصیه های علمی و فنی در این زمینه ارائه می دهند. همچنین از واحدهای صنعتی که سیستم های تصفیه هوا ندارند مثل نیروگاه ها خواسته شده که برای استقرار این سیستم ها برنامه ریزی کنند تا بار آلودگی که وارد هوای اصفهان می شود را کاهش دهد، چرا که این واحدها می توانند با نصب فیلترهایی، ترکیبات آلاینده که بیشتر اکسیدهای نیتروژن یا همان ناکس ها هستند و ناشی از احتراق در دمای بالا است را کم کنند و باعث بهبود کیفیت هوا شوند.

دکتر امین با یادآوری اینکه مردم و برخی مسئولان فکر می کنند چون نیروگاه ها گاز مصرف می کنند آلودگی ندارند، گفت: این واحدها آلودگی دارند اما به شکل دیگری است، چون میزان سوخت مصرفی آن ها بالا است، تناژ آلاینده ای که تولید می کنند نیز بالا است، بنابراین پیشنهادشده کارخانه ها یا نیروگاه های بزرگ برای نصب سیستم های تصفیه هوا برنامه ریزی کنند و طی یک برنامه زمان بندی شده کارخانه های متوسط و کوچک نیز این کار را انجام دهند.

رئیس مرکز بهداشت استان خاطرنشان کرد: صنایع می توانند با نصب سیستم های تصفیه این آلاینده ها را کنترل کنند، اما متأسفانه این اتفاق کمتر می افتد، اگرچه بیشتر کارخانه ها توان اقتصادی دارند، اما متأسفانه کمتر حاضر می شوند برای نصب فیلترها هزینه کنند.

تعطیلی راهکار مقابله با آلودگی هوا نیست

معاون بهداشتی دانشگاه با تأکید بر اینکه تعطیلی همیشه راهکار مقابله با آلودگی هوا نیست، تصریح کرد: همان طور که دنیا در این زمینه کار کردند ما هم باید وارد عمل شویم، بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی هرسال برنامه ای برای کاهش غلظت ذرات معلق و سایر آلاینده ها مثل اکسیدهای گوگرد و نیتروژن و حتی آلاینده های نوپدید مثل آلاینده های آلی دارند که در ایران و اصفهان یا اندازه گیری نمی شود و یا خیلی محدود اندازه گیری می شود، مثل بنزن که در اثر سوخت بنزین یا سایر ترکیبات وارد هوا می شود و یک سرطان زای قطعی در دنیا محسوب می شود و یا ترکیبات پلی کربن ها که از سوخت اگزوز یا کارخانه ها تولید می شود و در هوای شهرها وجود دارد.

دکتر امین در ادامه به تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی درزمینهٔ اثر آلاینده ها بر سلامت انسان اشاره و اظهار کرد: سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان های دیگر تلاش می کنند میزان آلاینده های هوا را کاهش دهند که ارزشمند است، اما بالاخره بخشی از آلاینده ها وارد بدن انسان می شود، بنابراین حدود دو دهه است که در دنیا اندازه گیری آلاینده ها علاوه بر محیط زیست و آب وخاک و هوا در بدن انسان ها نیز انجام می شود.

پایش انسانی آلاینده های زیست محیطی

وی توضیح داد: در این مطالعات، درصدی از افراد جامعه را به عنوان نمونه انتخاب می کنند و از خون، ادرار، ناخن، مو، بزاق و دیگر نمونه های بدن آن ها نمونه برداری می کنند و میزان گروه های آلاینده را در بدن آن ها اندازه گیری می کنند که به آن پایش انسانی آلاینده های زیست محیطی گفته می شود.

معاون بهداشتی دانشگاه با اشاره به اینکه پایش انسانی آلاینده های زیست محیطی از حدود 10 سال پیش در دانشگاه آغاز شد، گفت: پایان نامه های دوره های کارشناسی ارشد و دکترا، گروه های جمعیتی را پایش کردند و ترکیبات آلاینده را در گروه های مختلف انسانی اندازه گیری کردند؛ اگرچه در این زمینه استانداری در برخی کشورهای توسعه یافته در حال تدوین است، اما در بیشتر کشورها هنوز استانداری وجود ندارد.

غلظت بالای آلاینده های هوا در بدن اصفهانی ها

وی با بیان اینکه در مقایسه با کشورهای توسعه یافته غلظت آلاینده ها در بدن افراد جامعه ما بسیار بالا است، گفت: غلظت آلاینده ها در بدن مردم ما نسبت به برخی از کشورهای همسایه کمتر است، اما در مقایسه با کشورهای توسعه یافته اروپایی و آسیایی بالا است که نشانه خوبی نیست.

رئیس مرکز بهداشت استان اصفهان بابیان اینکه نتایج این تحقیقات به طور قطع اثرات آلایندگی را بر بدن انسان نشان می دهند، گفت: آلایندگی هوا منجر به بیماری هایی مثل سرطان ها، بیماری های غیر واگیر مثل دیابت و بیماری های قلبی عروقی و تنفسی و چاقی می شود که مقالات آن چاپ شده و به اطلاع مسئولان رسانده شده است و امیدواریم در تصمیم گیری های کلان تأثیرگذار باشد.