استفاده از شیرخشک به جای شیرمادر بزرگترین ضربه به سلامت نوزاد است

وزیر پیشین بهداشت تاکید کرد: برخی از همکاران ما در جامعه پزشکی تا از زبان مادر می شنوند که حجم شیر در روزهای اول زایمان کافی نیست، بلافاصله توصیه به استفاده از شیرخشک می کنند که این بزرگترین ضربه به سلامت نوزاد است. 

دکتر علیرضا مرندی در گفتگو با خبرنگار وبدا، اظهار داشت: تامین سلامت جامعه و افراد در بزرگسالی، ریشه در سلامت کودکی و حتی داخل رحم مادر دارد به ویژه وقتی به سلامت معنوی نیز توجه کنیم. وقتی سلامت معنوی با اهمیت باشد در انتخاب همسر نیز آن را مد نظر می گیرید تا تفاوت های جدی بین زوجین و اختلاف و تنش وجود نداشته باشد و بر روی جنین و کودک، تاثیر منفی ایجاد نکند. 

رییس انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران ادامه داد: علاوه بر مراقبت های بارداری که از مادر صورت می گیرد باید خانواده ها به ویژه همسر در مورد روابط صحیح و عاطفی توجه ویژه داشته باشند. تغذیه با شیر مادر باید از لحظات اول تولد و در ساعت اول به دلایل عدیده از جمله کاهش مرگ و میر(کاهش حدود 23 درصدی)، پیشگیری از بسیاری بیماریها و همچنین خفیف بودن بیماری برای شیرخواران نسبت به سایر نوزادان آغاز شود. 

وی شیر مادر را نه تنها یک غذای کامل بلکه دارای نقش محافظت برای نوزادان دانست و گفت: شیر مادر حاوی بهترین مواد مغذی برای نوزادان است که قابل هضم و قابل جذب ترین تغذیه برای شیرخواران است. شیر مادر همچنین دارای انواع مواد ایمنی بخش و حتی سلول های زنده برای دفاع از عفونت های احتمالی است که در اختیار نوزاد قرار می گیرد. 

دکتر مرندی تصریح کرد: شیر مادر می تواند نقش مهمی در پیشگیری از عفونت های گوارشی، ادراری، تنفسی و بسیاری از بیماریها مانند مننژیت، انگل ها مانند ژیاردیا و ویروس ها داشته باشد به نحوی که آغوز شیر مادر از ورود انگل، میکروب و ویروس به جدار روده و داخل بدن جلوگیری می کند. 

وی تغذیه انحصاری با شیر مادر تا پایان 6 ماه را مناسب ترین تغذیه برای نوزادان دانست و گفت: تغذیه با شیر مادر برای نوزاد و مادر، جنبه برقراری ارتباط عاطفی و ارتقای وضعیت روانی نوزاد را به دنبال دارد و افرادی که از شیرمادر تغذیه کرده اند در آینده و بزرگسالی، از وضعیت و تعادل روانی بهتری برخوردارند و بیماریهای آلرژی و روانی کمتری می گیرند. 

وزیر اسبق بهداشت تاکید کرد: بهتر است شیر مادر انحصاری، به نوزاد داده شود و حتی از یک قطره شیر مصنوعی برای تغذیه شیرخوار نیز استفاده نشود چون پروتئین شیر گاو بسیاری از مشکلات مانند آسم و اگزما را برای نوزاد ایجاد و یا آنها را تشدید می کند. توصیه بر این است که تا پایان 6 ماه به صورت انحصاری از شیر مادر برای تغذیه نوزاد استفاده شود و با وجود تغذیه با شیرمادر و ویتامین آ و دی، شیرخوار حتی به آب هم نیاز ندارد. 

رییس فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه تولید آغوز شیر مادر در روزهای اول زایمان کم است، گفت: کم بودن آغوز شیرمادر ممکن است موجب نگرانی برخی از خانواده شود که باید بدانند نوزادی که به دنیا می آید خداوند در بدن او مقداری آب اضافی، گلیکوژن بیشتر در کبد و عضلات و همچنین چربی قهوه ای ذخیره کرده است. 

دکتر مرندی یادآور شد: ممکن است در روزهای اول زایمان حجم آغوز شیر مادر حتی به اندازه یک قاشق مرباخوری باشد اما آکنده از مواد مغذی، دفاعی و مورد نیاز نوزاد است و از سوی دیگر، آب اضافی، گلیکوژن و چربی قهوه ای، نیازهای نوزاد را نسبت به کم بودن آغوز، برطرف می کند. برخی از همکاران ما در جامعه پزشکی تا از زبان مادر می شنوند که حجم شیر کافی نیست، بلافاصله توصیه به استفاده از شیرخشک می کنند که این بزرگترین ضربه به سلامت نوزاد است. 

وی با تاکید بر انحصاری بودن شیر مادر در 6 ماه اول برای نوزاد، خاطرنشان کرد: هر قدر میزان شیردهی طولانی تر باشد و در ماه های بیشتری انجام شود، تاثیر بیشتری در سلامت نوزادان دارد. اگر نوزادی فقط چندماه از شیرمادر تغذیه کند ممکن است دچار انواع عفونت ها، آلرژی و مشکل در تکامل و رشد روبرو شود. در دنیا تاکید بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی نوزاد و همراه با غذای کمکی است. 

رییس انجمن علمی ترویج تغذیه با شیر مادر ایران خاطرنشان کرد: در اسلام و در دنیا بر اساس بررسی ها و مطالعات انجام شده توصیه بر این است که تا دو سالگی تغذیه با شیرمادر انجام شود اما برخی از همکاران ما در جامعه پزشکی نسبت به پیشگیری از بیماریها، ترویج اموری مانند تغذیه با شیر مادر، ارتقای سلامت، عدالت در سلامت، همکاری های بین بخشی و توانمندی های شبکه بهداشت و درمان آَشنایی محدودی دارند.

دکتر مرندی با اشاره به اهمیت توجه ویژه جامعه و نظام سلامت به 1000 روز اول زندگی نوزاد، گفت: 1000 روز اول زندگی نوزاد و اهمیت تغذیه با شیرمادر و تکامل و رشد در این دوران بسیار مهم است. جنین داخل رحم وقتی به دنیا می آید تمام سلول های مغزی و عصبی که مورد نیاز است را در اختیار دارد و بعد از تولد، این سلول ها ساخته نمی شوند اما صدها میلیارد سلول عصبی، هر کدام 15 هزار دنباله دارند که باید با همدیگر متصل شوند و سیناپس ایجاد شود. این سیناپس ها راه تشکیل شخصیت و بالا بردن هوش و تمام ابعاد زندگی مغزی، تکاملی و هوشی هر فرد است. 

وی افزود: والدین باید در دوران قبل و حین بارداری آموزش هایی را ببینند که چطور با همدیگر برخورد کنند و بلافاصله پس از تولد باید نوزاد در آغوش مادر قرار گیرد تا تماس پوستی و نگاه مادر و نوزاد، برقرار شود و با صحبت و لالایی گفتن برای نوزاد، تمام حواس پنج گانه او تحریک و سیناپس ها تشکیل شود. وقتی نوزاد در لحظات اول شیر مادر می خورد، حس چشایی شکل می گیرد و وقتی در آغوش مادر است، بوی بدن او را احساس می کند بنابراین هر قدر حواس پنج گانه بیشتر و گسترده تر به صورت عاشقانه نه با خشونت، تحریک شود نوزاد در آینده از ضریب هوشی بالاتری برخودار می شود. 

وزیر پیشین بهداشت در پایان محور تکامل و رشد مطلوب نوزاد را تغذیه با شیر مادر عنوان و تاکید کرد: تماس پوستی مادر و نوزاد محدود به ساعت اول تولد نیست بلکه باید ادامه پیدا کند و اشتباها نوزاد در ساعات و روزهای اول به بخش نوازدان، منتقل نشود.